Η Αθήνα ήταν πάντα ευρωπαϊκή πρωτεύουσα

Γ. Καμίνης: “Ναι, τους διώχνουμε τους άστεγους για να γίνουμε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα!”

Με απόλυτα κυνικό τρόπο απαντά ο δήμαρχος της Αθήνας στο ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκε, σύμφωνα με το οποίο ξηλώνονται τα παγκάκια στη πλατεία Κλαυθμώνος, εκεί όπου δεκάδες άστεγοι μένουν τη νύχτα.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση Καμίνη, “τα παγκάκια ξηλώνονται για να μπορεί το κέντρο της Αθήνας να θυμίζει ευρωπαϊκή πρωτεύουσα”.

50 ακριβώς χρόνια πριν κατά τραγικά όμοιο τρόπο μια ελληνική ταινία απαγορεύτηκε να προβληθεί στην Ελλάδα.  Απαγορεύτηκε η συμμετοχή της στο φεστιβάλ των Κανών (όπου είχε πολλές πιθανότητες να διακριθεί, λόγω συγκυριών και ύφους) και τελικά επετράπη η προβολή της μετά από άγρια σφαγή. Το πετσόκομα ήταν τέτοιο που ο σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής της αρνήθηκε να ξαναδεί την ταινία, μέχρι το τέλος της ζωής του. «Αυτή η ταινία δεν με αφορά, δεν με αντιπροσωπεύε». Του ήταν ξένη.

«Συνοικία το όνειρο», η ταινία του Αλέκου Αλεξανδράκη γυρισμένη εξολοκλήρου σε ένα πραγματικό σκηνικό τη συνοικία- παραγκούπολη του Ασυρμάτου που βρισκόταν στην καρδιά της Αθήνας, στα άνω Πετράλωνα και την περιοχή κάτω απ’ του Φιλοπάππου, μια ανάσα από τη βιτρίνα της πόλης.

Το σκεπτικό των ανόσιων και ανεγκέφαλων λογοκριτών το 1961, ήταν το ίδιο: Η εικόνα της χώρας προς το εξωτερικό έπρεπε να είναι μια εικόνα ευρωπαϊκής πρωτεύουσας και όχι τριτοκοσμική. Η εικόνα που έδινε η ταινία δεν ήταν η πρέπουσα για το εξωτερικό: άνεργοι, πόρνες, κλεφτρόνια, μικροαπατεώνες, χαμένες ψυχές. Άνθρωποι που στριφογύριζαν μάταια στο κοινωνικό αδιέξοδο της εποχής τους προσπαθώντας να ξεφύγουν από τη φτώχεια και την ανέχεια. Η ταινία δυσφημούσε την εικόνα της ευημερούσας Ελλάδας. Της Ελλάδας του Καραμανλή, των μεγάλων έργων, της ανάπτυξης και της μπουλντόζας.

Ο ένας ξηλώνει τα παγκάκια για να «κρύψει» τους άστεγους και οι άλλοι απαγορεύουν την ταινία για να «εξαφανίσουν» τη δυστυχία μιας ολόκληρης κοινωνίας που ζούσε στις παράγκες ή μετανάστευε στο εξωτερικό.

Οι πράξεις των ανθρώπων τελικά εμφορμούνται από τα ίδια τραγικά κίνητρα πάντα: την αμορφωσιά και τη βλακεία.

Υ.Γ. Δε γνωρίζω ποιος ήταν δήμαρχος της Αθήνας το χειμώνα του ’41- ’42. Φαντάζομαι όμως το δήμαρχο εκείνον να απαγορεύει στους πεινασμένους Αθηναίους να πεθαίνουν σε δημόσια θέα, προκειμένου να μην πληγεί η εικόνα της Αθήνας στο εξωτερικό.